YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında insan sesi gelmesine rağmen enkazlara kepçeyle müdahale edildiği iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Söz konusu videodaki şahız, Elbistan’da ikamet etmektedir. Elbistan’da yürütülen arama kurtarma çalışmalarında gelen ihbarlar esas alınarak profesyonel arama kurtarma ekipleri ile gönüllü personeller ve iş makinaları alana sevk edilmiş; gönüllü ekipler profesyonel ekiplerin yanına monte edilerek çalıştırılmıştır. İş makinaları, arama kurtarma ekip amirinin talepleri doğrultusunda gönderilmiştir. Arama kurtarma ekibi bulunmayan hiçbir enkaza iş makinası sevki yapılmamıştır. Ayrıca iş makinalarının enkazdaki çalışmaları profesyonel arama kurtarma personellerinin kontrolünde ve yönetiminde yapılmıştır. Aksi yönde sosyal medyada yapılan bütün paylaşımlar gerçeği yansıtmamakta birlikte yalan haberlerdir.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın “matematiğin dinimizce haram olduğu, Allah’ın zaten her şeyi en başından ölçüp, tartıp, biçtiği ve bunu halen deşmenin kimseye hayır getirmeyeceği” şeklinde konuştuğu iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Bu tamamen asılsız bir iddiadır. Ali Erbaş'ın geçmişte veya son günlerde böyle bir açıklaması olmamış, buna yakın herhangi bir ifade de kullanmamıştır.
YALAN HABER
İçişleri Bakanı Soylu’nun katıldığı bir TV programında, Kahramanmaraş merkezli depremleri kast ederek, “Biz İstanbul için hazırlanmıştık” dediği iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
AFAD’ın kurulduğu günden beri deprem hazırlıklarını sürdürdüğünü belirten Bakan Soylu, kesilen görüntünün devamında şu ifadeleri kullanmaktadır: “Kahramanmaraş’taki hat yani Doğu Anadolu Fay Hattı da veya İzmir de bizim için önemli alanlardan bir tanesi. 2019’da ilk ‘Risk Azaltma Planı’nı Kahramanmaraş’ta yaptık. Bu planın acilen bütün illerde başlamasına Kahramanmaraş’ta karar verdik.”
YALAN HABER
Arama kurtarma çalışmalarına katıldığı iddia edilen ve protez bacağı bulunan bir kişinin de enkaz alanında çalışmalara katıldığı öne sürüldü.
DOĞRUSU NE?
Fotoğrafın Türkiye'de değil, depremden etkilenen Suriye'de çekildiği tespit edildi. Fotoğrafta yer alan kişinin ismi Hasan Al-Taflah. Beyaz Baretliler üyesi olan Al-Taflah, İdlib'in kuzeyinde bulunan Bisnia bölgesindeki arama kurtarma çalışmalarına katılmış.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında Diyanet’in “depremzede çocuklarla evlenme engeli olmadığı” açıklamasında bulunduğu iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Din İşleri Yüksek Kurulu, evlat edinmeyle ilgili verdiği cevabın çarpıtılmasına ilişkin yaptığı açıklamasında, “Konuyu saygısız bir yaklaşımla bağlamından kopartarak çirkin çağrışımlara kapı aralayacak şekilde yorumlamak, iyi niyetle asla bağdaşmayan bir tutumdur.” dedi.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında Merkez Bankası’nın deprem bölgesi için gerçekleştirdiği bağışı vatandaşın cebinden yaptığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu cevap verdi: “Türkiye Tek Yürek kampanyasına yaptığımız 30 milyar TL'lik yardımı bankanın kârından yaptık.”
YALAN HABER
Bazı basın yayın organlarında AK Parti’nin Merkez Yönetim Kurulu toplantısına Kalyon İnşaat’ın sahibinin de katıldığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı, Tanıtım ve Medya Başkanı Hamza Dağ, sosyal medya hesabından ilgili toplantının katılımcılarının dışında herhangi bir katılımın söz konusu olmadığını açıklamıştır.
YALAN HABER
Depremde yıkımın yaşanmadığı Erzin ilçesinin Belediye Başkanı Ökkeş Elmasoğlu "Kaçak yapıya müsaade etmedim. Bazen bana kızdılar." demişti.
DOĞRUSU NE?
Elmasoğlu, 3 yıldır görevde ve Erzin’in genelinde eski binalar bulunmaktadır. Başkanın 3 yılda izin verdiği yaklaşık 10 bina bulunmakta ve bu binaların hepsi hasarlı durumdadır. Müteahhitleri ise aranmaktadır.
YALAN HABER
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal Halk Tv yayınında konteyner ihtiyacı olduğunu ve insanların gıdalarının olmadığını iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Röportaj esnasında bir vatandaş: “Yalan söyleme her taraf gıda kaynıyor! Konteyner de geldi yalan söylemeyin.”
YALAN HABER
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, sosyal medya platformlarından yaptığı açıklamada, Deprem felaketi ile uğraşırken, Hatay’da büyük bir oyun oynanıyor. Sınırlarımız açık ve Suriyeliler gelmeye devam ediyor. 85 milyonu uyarıyorum” iddiasında bulundu.
DOĞRUSU NE?
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, söz konusu iddiaya dair Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş ile Bakanlıkta yaptığı basın açıklamasında şu açıklamalarda bulundu: "'Yoğun bir şekilde Türkiye’ye, mülteci geliyor, akın var' bilgisi doğru değildir. Bunları yayan insanlara bakıyoruz, normalde ciddiye almamız gereken insanlar, öyle düşündüğümüz insanlar. Bilgi almak istiyorlarsa bize sorsunlar. Biz gerekli bilgileri veririz."
YALAN HABER
Ahmet Davutoğlu, "Yüze yakın TIR gönderdik bölgeye. Gönderiyoruz, şehrin girişinde durduruluyor” dedi.
DOĞRUSU NE?
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından deprem bölgesine gönderilen yardım TIR'larına el koyulduğuna dair ifadelerin gerçek olmadığı belirtildi. El koyma veya yardımı engelleme gibi bir durumun söz konusu olmadığı açıklandı.
Afetle mücadele planı kapsamında, yardımların koordinasyon içerisinde yapılabilmesi için deprem bölgesine giden yardım tırlarına yönlendirme yapıldığı vurgulandı.
YALAN HABER
Ahmet Davutoğlu, milletvekili yakını olanların enkaza ekip getirdiğini, sahipsiz olanların ise enkazın altında kaldığını iddia etti.
DOĞRUSU NE?
AK Partili vekil Yakup Taş, ailesiyle enkaz altında kalarak hayatını kaybetti. AK Partili vekil Hüseyin Yayman ise 11 akrabasını depremde kaybetti.
YALAN HABER
Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım’ın 4 Kasım 2021'de Stratejik Düşünce Enstitüsü’nde yaptığı bir konuşma gündeme getirildi. Videonun son bölümünde Yıldırım, "Uzaydan hedeflenerek gönderilen titanyum alaşımlı metal çubukla 7-8 şiddetinde deprem oluşturulabilme ihtimali"ni paylaşıyor. Yıldırım, 'böyle bir sistem var mı bilmediğini ama böyle bir mühendislik çalışmasını gördüğünü' belirtiyor.
Youtube'ta yer alan konuşma, sosyal medyada çeşitli yorumlarla paylaşıldı ve etkileşim yarattı.
DOĞRUSU NE?
Türkiye Uzay Ajansı konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada Yıldırım'ın konuşmasından alıntılanan kısa bir videonun sosyal medya mecralarında bağlamı dışında dolaşıma sokulduğu belirtildi. Türkiye Uzay Ajansı'nın açıklamasında "Söz konusu videoda Dünya yörüngesinde konuşlanabilecek bir silah sisteminin yalnızca proje çalışmalarından söz edilmiştir." ifadelerine yer verildi ve projenin 'tektonik bir deprem olan Kahramanmaraş afetiyle de bir ilgisi olmasının söz konusu olmadığı' belirtildi.
YALAN HABER
Ali Babacan depremden sonra devlet görevlilerin iki gün ortadan kaybolduğunu iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Depremin sadece 8 saat ardından Malatya’da arama kurtarma çalışmaları yapılırken 7.6’lık depreme yakalanan bu ekipler, devlet ve STK’ların depremin sadece bir kaç saat ardından saha da olduğuna bire bir delildir.
YALAN HABER
CHP'li vekil Mustafa Adıgüzel depremde ailesini kaybeden çocukların cemaatlere teslim edildiğini iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Refakatsiz çocukların tümü Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı korumasında. Bakanlık, çocukların sayısıyla ilgili verileri de paylaştı.